In die museum word die Slag van Bloedrivier in ’n breër konteks van die Groot Trek daargestel. Die museum het onlangs ’n splinternuwe baadjie gekry met moderne uitstallings wat ons storie in ons woorde in Afrikaans, Engels en Zoeloe binne historiese konteks verduidelik.

Wat jy in die museum kan sien:

• Tien kleiner replikas van die friese in die Voortrekkermonument van die gebeure in Natal
• Die name van die slagoffers wat in die bloedige jaar van 1838 vermoor is
• Die name van die vermoorde 532 vroue en kinders van die “Groot Moord” by Bloukrans
• Die name van die slagoffers wat by die Italeni-slagveld gesterf het
• ’n Replika van die Laaswa – die enigste wa wat behoue gebly het van die Slag van Bloedrivier
• ’n Voorlaaier van die Groot Trek-tydperk

Daar is ook ’n staproete met inligtingsborde uitgelê van die kampterrein na die walaer, wat die gebeure van die Groot Trek in Natal behoorlik uiteensit.

Die monument is in 1939 voltooi, maar as gevolg van die Tweede Wêreldoorlog (1939-1945) is dit eers in 1947 onthul. Aanvanklik is die wa bo-oor die klipstapel in die middel van die walaer opgerig met ’n venster binne-in die wa waardeur die verligte klipstapel waargeneem kon word. In 1971 is die wa na sy huidige posisie verskuif toe die walaer opgerig is. Die wa word simbolies as woning, vesting en kerk vir die Voortrekkers gesien. 

Die piramiedvormige baken is in 1938 tydens die Voortrekker-eeufees opgerig, en is ’n “Geloftehernuwingsbaken”. 

Die klipstapel is die vroegste gedenkteken op die terrein. Dis op 16 Desember 1866 opgerig toe tussen 40 en 50 waens saamgetrek het om die slag van 1838 te gedenk. 

Hierdie skeepskanon het Andries Pretorius saam met hom van die Kaapkolonie gebring. Dit is gemonteer op ’n ligte onderstel met twee wiele. Die kanon is in ’n oostelike rigting oor die rivier gerig. Wanneer dit met skroot, stukkies potyster en klippe gelaai was, kon die kanon ’n trefafstand van minstens 3000 meter behaal. 

Volgens sekere historici was daar net twee kanonne by die Slag van Bloedrivier en volgens ander ten minste drie. Die noordelike opening in die laer het gedien as poort waardeur ’n berede Voortrekkermag kon uitgaan om die Zoeloemag te agtervolg. Hier het die kanon “Grietjie” gestaan. Die kanon was gemonteer op ’n onderstel van ploegwiele en het ’n trefafstand van 300-400 meter gehad. Die oorspronklike kanon staan tans in die Voortrekkermonument-museum in Pretoria. ’n Tweede afgietsel van die kanon “Grietjie” staan op die plek waar ’n groot kanon tydens die slag gestaan het. 

Hierdie replika-walaer is in 1971, op die plek waar die oorspronklike laer in 1838 gestaan het, opgerig en op 16 Desember van dieselfde jaar onthul. Hierdie rekonstruksie van die walaer is uniek in die wêreld. Die waens is van gegote staal vervaardig, met brons oorgeblaas en rus op betonfondamente. Elke wa is identies, gemodelleer na die voorbeeld van die “Johanna van der Merwe-eeufeesgedenkwa”. Die waens in die laer wat sonder tente is, was as ammunisiewaens gebruik. Vir die rekonstruksie van die veghekke wat die Zoeloekrygers moes uithou, is wattelhout gebruik. 

Die ZAR Kanonniersvereniging het ‘n replika van die Kanon Grietjie aan Bloedrivier-erfenisterrein geskenk. Kanon Grietjie is een van die bekendste kanonne in die Suid-Afrikaanse geskiedenis en is tydens die Slag van Bloedrivier aangewend. Sarel Cilliers het ook op hierdie kanon gestaan toe hy die Gelofte afgelê het. Die replika van Grietjie is in 2020 vir die eerste keer op 16 Desember by Bloedrivier in die walaer afgevuur. Die oorspronklike Kanon Grietjie kan in die Senotaafsaal by die Voortrekkermonument gesien word.

Ons bied ook nou aan gaste die geleentheid om hul besoek aan die Bloedrivier-erfenisterrein selfs méér spesiaal te maak! Teen slegs R500 per persoon en onder die ervare toesig van een van ons opgeleide personeellede, kan jý ook vir Grietjie afvuur! Maak gerus ’n draai by ons ontvangstoonbank vir meer inligting!